Αν και σε όλους ασκεί μία έλξη η ψυχανάλυση και η ψυχολογία, πολύ συχνά οι λέξεις χρησιμοποιούνται λανθασμένα.
Έχει ειπωθεί αρκετά συχνά πως και τα δύο έχουν να κάνουν, ανάμεσα σε άλλα, με τον τρόπο του να λες πράγματα. Η καλή γνώση, δηλαδή, ψυχανάλυσης ή ψυχολογίας σημαίνει πως έχεις τον τρόπο, είσαι διακριτικός ή έμμεσος όταν μιλάς για κάτι.
Αυτό δεν προκύπτει από καμία εκ των δύο επιστημών. Η μεν ψυχολογία εξετάζει τη συμπεριφορά (παρόν) του ανθρώπου, η δε ψυχανάλυση τον χαρακτήρα (παρελθόν). Ειδικά η δεύτερη ενδιαφέρεται για το τί και όχι για το πώς. Την ενδιαφέρει η αλήθεια που είναι κρυμμένη. Φαντάζεστε τον Φρόυντ να ενδιαφερόταν για τον τρόπο, όταν ανακοίνωνε στις ασθενείς του "Αγαπητή μου, νομίζω είστε ερωτευμένη με τον πατέρα σας"; Τραβηγμένο παράδειγμα, αλλά χαρακτηριστικό.
Και οι δύο επιστήμες στοχεύουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Η δεύτερη, για να το πετύχει, χρησιμοποιεί την θεραπεία δια του λόγου. Αφήνουμε τον ασθενή να μιλά για ό,τι θεωρεί αυτός σημαντικό. Κάνουμε κάποιες κατευθυντήριες ερωτήσεις, τίποτα παραπάνω. Τα σημεία στα οποία ο ασθενής θα "σκοντάψει" στον λόγο του (σιωπές, τρέμουλο φωνής, άρνηση, λάθη, παραλείψεις, emoticons) είναι σημεία φορτισμένα με την αλήθεια που ψάχνουμε και που ο ασθενής αρνείται να δει.
Να σημειωθεί πως ο Freud δεν πήγαινε γυρεύοντας να βρει ψυχή. Νευροφυσιολόγος ήταν, που μελετούσε περιπτώσεις υστερίας σε γυναίκες, και έτσι σκόνταψε πάνω στο ασυνείδητο. Η υστερία ορίστηκε ως μία σωματοποιημένη απωθημένη επιθυμία και το ασυνείδητο μία terra incognita από πρωτόγονες επιθυμίες και βία. Η καλύτερη προβολή του ασυνειδήτου συμβαίνει στα όνειρα. Και το ασυνείδητο, οι φόβοι και οι επιθυμίες δηλαδή, ορίζει το "εγώ" περισσότερο από το συνειδητό.
Τί σχέση έχουν όλα αυτά με εμάς;
1. Όταν μία πρόταση διατυπώνεται με τρόπο απόλυτο, δε σημαίνει πως πάσχει από γνώσεις ψυχολογίας αυτός που τη διατυπώνει (παράδειγμα: "πρέπει να εξεταστείτε όλοι για ΧΕΝΦΑ και να αρχίσετε να αμφισβητείτε τα φάρμακα"), ούτε πως η πρόταση είναι λανθασμένη. Μπορεί απλά να σημαίνει πως ο ακροατής/αναγνώστης της πρότασης δεν είναι έτοιμος να ακούσει και να δεχτεί αυτή την αλήθεια. Αυτό δε σημαίνει όμως πως η πρόταση πρέπει να πάψει να ακούγεται. Το αντίθετο μάλιστα.
Η αλήθεια, στην ψυχανάλυση, είναι το άφατο, που είναι άβατο. Από τον ασθενή δε λέγεται και δεν προσεγγίζεται. Κάποιος άλλος του την υποδεικνύει πάντα.
2. Η ψυχή είναι οι νευρώνες μας. Αν έχεις σκλήρυνση και πάσχεις και από κατάθλιψη, δε θα σε βοηθήσει ένας ψυχολόγος περισσότερο από αυτόν που θα σου καθαρίσει τους νευρώνες.
3. Είμαστε γεμάτοι φόβους και επιθυμίες. Διδασκόμαστε να ελέγχουμε και τα δύο. Όταν η αποδοχή μίας ασθένειας δε συμβαίνει, αυτό δεν είναι πρόβλημα. Είναι πηγαία, φυσιολογική αντίδραση σε κάτι που ενοχλεί το "εγώ". Γιατί να θεωρείται παθολογική η αρνητική στάση απέναντι στην ασθένεια; Κάτι τέτοιο χρεώνει με ακόμη περισσότερες ευθύνες τον ασθενή. Σε δαρβινικό επίπεδο, βέβαια, ο ασθενής αναγκαστικά θα μάθει να ζει με την ασθένεια, αλλά είναι ψευδαίσθηση πως αυτό είναι δική μας επιλογή. Μας κατευθύνει, και εδώ, το ένστικτο της ζωής (αντίθετο του ενστίκτου του θανάτου, που επίσης έχουμε), το οποίο μας οδηγεί και σε σεξουαλικές συμπεριφορές, στη διαιώνιση του είδους κλπ. Το ερώτημα είναι λοιπόν: εκεί που μπορούμε να έχουμε πραγματικά δικές μας επιλογές, τί κάνουμε;
Στις κατά καιρούς διαφωνίες μας για τη ΧΕΝΦΑ, αυτό που δεν τονίσαμε ποτέ είναι πως η συγκεκριμένη θεωρία τονίζει την ανεπάρκεια του φαρμακευτικού/ιατρικού/νευρολογικού συστήματος μέχρι σήμερα (είναι η κρυμμένη αλήθεια που κανείς δε θέλει να δει), μία ανεπάρκεια που αναγκαστικά προβάλλεται στους ασθενείς. Οι τελευταίοι διδάσκονται να έχουν θετική σκέψη απέναντι σε μία ασθένεια που μέχρι τώρα δεν τους έδινε καμία επιλογή. Δαρβινικά αυτό δε στέκει. Με τη φλεβική θεωρία επιτέλους υπάρχει επιλογή. Η παύση της επιδείνωσης, δίνει μία ανάσα στις φλέβες, στο κεφάλι, στο σώμα, στα συμπτώματα και εν τέλει στο ασυνείδητο: ελευθερώνει την επιθυμία και καταπολεμά τον φόβο της άγνοιας. Για πρώτη φορά γνωρίζουμε τί έχουμε.
Όταν έκανα την πρώτη φλεβογραφία, ένιωσα να πήγα πίσω στο big bang της ιστορίας μου. Φαντάζομαι και οι υπόλοιποι έτσι θα νιώσατε.
Έχει ειπωθεί αρκετά συχνά πως και τα δύο έχουν να κάνουν, ανάμεσα σε άλλα, με τον τρόπο του να λες πράγματα. Η καλή γνώση, δηλαδή, ψυχανάλυσης ή ψυχολογίας σημαίνει πως έχεις τον τρόπο, είσαι διακριτικός ή έμμεσος όταν μιλάς για κάτι.
Αυτό δεν προκύπτει από καμία εκ των δύο επιστημών. Η μεν ψυχολογία εξετάζει τη συμπεριφορά (παρόν) του ανθρώπου, η δε ψυχανάλυση τον χαρακτήρα (παρελθόν). Ειδικά η δεύτερη ενδιαφέρεται για το τί και όχι για το πώς. Την ενδιαφέρει η αλήθεια που είναι κρυμμένη. Φαντάζεστε τον Φρόυντ να ενδιαφερόταν για τον τρόπο, όταν ανακοίνωνε στις ασθενείς του "Αγαπητή μου, νομίζω είστε ερωτευμένη με τον πατέρα σας"; Τραβηγμένο παράδειγμα, αλλά χαρακτηριστικό.
Και οι δύο επιστήμες στοχεύουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Η δεύτερη, για να το πετύχει, χρησιμοποιεί την θεραπεία δια του λόγου. Αφήνουμε τον ασθενή να μιλά για ό,τι θεωρεί αυτός σημαντικό. Κάνουμε κάποιες κατευθυντήριες ερωτήσεις, τίποτα παραπάνω. Τα σημεία στα οποία ο ασθενής θα "σκοντάψει" στον λόγο του (σιωπές, τρέμουλο φωνής, άρνηση, λάθη, παραλείψεις, emoticons) είναι σημεία φορτισμένα με την αλήθεια που ψάχνουμε και που ο ασθενής αρνείται να δει.
Να σημειωθεί πως ο Freud δεν πήγαινε γυρεύοντας να βρει ψυχή. Νευροφυσιολόγος ήταν, που μελετούσε περιπτώσεις υστερίας σε γυναίκες, και έτσι σκόνταψε πάνω στο ασυνείδητο. Η υστερία ορίστηκε ως μία σωματοποιημένη απωθημένη επιθυμία και το ασυνείδητο μία terra incognita από πρωτόγονες επιθυμίες και βία. Η καλύτερη προβολή του ασυνειδήτου συμβαίνει στα όνειρα. Και το ασυνείδητο, οι φόβοι και οι επιθυμίες δηλαδή, ορίζει το "εγώ" περισσότερο από το συνειδητό.
Τί σχέση έχουν όλα αυτά με εμάς;
1. Όταν μία πρόταση διατυπώνεται με τρόπο απόλυτο, δε σημαίνει πως πάσχει από γνώσεις ψυχολογίας αυτός που τη διατυπώνει (παράδειγμα: "πρέπει να εξεταστείτε όλοι για ΧΕΝΦΑ και να αρχίσετε να αμφισβητείτε τα φάρμακα"), ούτε πως η πρόταση είναι λανθασμένη. Μπορεί απλά να σημαίνει πως ο ακροατής/αναγνώστης της πρότασης δεν είναι έτοιμος να ακούσει και να δεχτεί αυτή την αλήθεια. Αυτό δε σημαίνει όμως πως η πρόταση πρέπει να πάψει να ακούγεται. Το αντίθετο μάλιστα.
Η αλήθεια, στην ψυχανάλυση, είναι το άφατο, που είναι άβατο. Από τον ασθενή δε λέγεται και δεν προσεγγίζεται. Κάποιος άλλος του την υποδεικνύει πάντα.
2. Η ψυχή είναι οι νευρώνες μας. Αν έχεις σκλήρυνση και πάσχεις και από κατάθλιψη, δε θα σε βοηθήσει ένας ψυχολόγος περισσότερο από αυτόν που θα σου καθαρίσει τους νευρώνες.
3. Είμαστε γεμάτοι φόβους και επιθυμίες. Διδασκόμαστε να ελέγχουμε και τα δύο. Όταν η αποδοχή μίας ασθένειας δε συμβαίνει, αυτό δεν είναι πρόβλημα. Είναι πηγαία, φυσιολογική αντίδραση σε κάτι που ενοχλεί το "εγώ". Γιατί να θεωρείται παθολογική η αρνητική στάση απέναντι στην ασθένεια; Κάτι τέτοιο χρεώνει με ακόμη περισσότερες ευθύνες τον ασθενή. Σε δαρβινικό επίπεδο, βέβαια, ο ασθενής αναγκαστικά θα μάθει να ζει με την ασθένεια, αλλά είναι ψευδαίσθηση πως αυτό είναι δική μας επιλογή. Μας κατευθύνει, και εδώ, το ένστικτο της ζωής (αντίθετο του ενστίκτου του θανάτου, που επίσης έχουμε), το οποίο μας οδηγεί και σε σεξουαλικές συμπεριφορές, στη διαιώνιση του είδους κλπ. Το ερώτημα είναι λοιπόν: εκεί που μπορούμε να έχουμε πραγματικά δικές μας επιλογές, τί κάνουμε;
Στις κατά καιρούς διαφωνίες μας για τη ΧΕΝΦΑ, αυτό που δεν τονίσαμε ποτέ είναι πως η συγκεκριμένη θεωρία τονίζει την ανεπάρκεια του φαρμακευτικού/ιατρικού/νευρολογικού συστήματος μέχρι σήμερα (είναι η κρυμμένη αλήθεια που κανείς δε θέλει να δει), μία ανεπάρκεια που αναγκαστικά προβάλλεται στους ασθενείς. Οι τελευταίοι διδάσκονται να έχουν θετική σκέψη απέναντι σε μία ασθένεια που μέχρι τώρα δεν τους έδινε καμία επιλογή. Δαρβινικά αυτό δε στέκει. Με τη φλεβική θεωρία επιτέλους υπάρχει επιλογή. Η παύση της επιδείνωσης, δίνει μία ανάσα στις φλέβες, στο κεφάλι, στο σώμα, στα συμπτώματα και εν τέλει στο ασυνείδητο: ελευθερώνει την επιθυμία και καταπολεμά τον φόβο της άγνοιας. Για πρώτη φορά γνωρίζουμε τί έχουμε.
Όταν έκανα την πρώτη φλεβογραφία, ένιωσα να πήγα πίσω στο big bang της ιστορίας μου. Φαντάζομαι και οι υπόλοιποι έτσι θα νιώσατε.
Η ελπίδα είναι η μάστιγα της ανθρωπότητας.
και από την αρχή, ότι θα μπορούσα να έχω πει κι εγώ η ίδια...
καλο απόγευμα 
